Dạ dày là một bộ phận thuộc hệ tiêu hoá, dễ bị ảnh hưởng bởi các thói quen ăn uống và sinh hoạt hàng ngày. Những thói quen này có thể dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Bài viết này sẽ chia sẻ về các bệnh dạ dày phổ biến hiện nay để giúp bạn tham khảo và bảo vệ sức khỏe dạ dày tốt hơn.
Dạ dày trong cơ thể con người
Dạ dày là gì?
Dạ dày là một bộ phận thuộc hệ tiêu hóa nằm ở phía trên bên trái của bụng, giữa thực quản và tá tràng. Dạ dày có hình dạng giống như một túi hình chữ J, có khả năng co giãn và chứa thức ăn sau khi nuốt. Đây là nơi đầu tiên thức ăn tiếp xúc với các enzyme tiêu hóa và axit dạ dày, bắt đầu quá trình tiêu hóa cơ bản.
Dạ dày được chia thành bốn phần chính: tâm vị, thân vị, đáy vị và môn vị. Tâm vị nằm gần với thực quản, nơi thức ăn đi vào dạ dày. Thân vị là phần giữa của dạ dày, chứa chủ yếu là dịch vị và enzyme tiêu hóa. Đáy vị là phần trên cùng của dạ dày, nơi chứa không khí và hơi. Môn vị là phần cuối của dạ dày, nơi thức ăn được chuyển xuống tá tràng.
Chức năng của dạ dày
Dạ dày thực hiện nhiều chức năng quan trọng trong quá trình tiêu hóa, bao gồm:
Tiết axit dạ dày và enzyme tiêu hóa: Axit dạ dày (HCl) và enzyme pepsinogen được tiết ra để phân hủy thức ăn, đặc biệt là protein, thành các phân tử nhỏ hơn để dễ dàng hấp thụ ở ruột non.
Nghiền và trộn thức ăn: Dạ dày co bóp mạnh mẽ để trộn đều thức ăn với dịch vị, biến nó thành chất lỏng sệt gọi là chymus.
Tiết hormone: Dạ dày tiết ra hormone gastrin giúp điều hòa quá trình tiết axit và điều chỉnh hoạt động của hệ tiêu hóa.
Bảo vệ cơ thể: Axit dạ dày có tác dụng diệt khuẩn, ngăn ngừa nhiễm trùng từ thức ăn.
Tại sao dạ dày lại thường xuyên gặp vấn đề?
Dạ dày là bộ phận dễ bị tổn thương trong cơ thể do nhiều yếu tố, bao gồm:
Sử dụng thực phẩm không lành mạnh: ăn quá nhiều đồ ăn nhanh, thức ăn cay nóng, uống nhiều rượu bia, cà phê và các thức uống có ga gây kích thích và làm tổn thương niêm mạc dạ dày.
Căng thẳng và lo âu: làm tăng tiết axit dạ dày, gây viêm loét và đau dạ dày.
Sử dụng thuốc không đúng cách: thuốc chống viêm không steroid (NSAID) có thể gây ra viêm loét dạ dày nếu sử dụng trong thời gian dài mà không có sự giám sát của bác sĩ.
Nhiễm khuẩn Helicobacter pylori: gây ra viêm loét dạ dày và tá tràng, dẫn đến ung thư dạ dày nếu không được điều trị kịp thời.
Chế độ ăn uống không khoa học: Ăn không đúng giờ, ăn quá no hoặc bỏ bữa thường xuyên là yếu tố gây ra các bệnh về dạ dày.
7 bệnh dạ dày phổ biến hiện nay
1. Viêm loét dạ dày - tá tràng
Viêm loét dạ dày - tá tràng là tình trạng viêm và loét ở lớp niêm mạc dạ dày và tá tràng. Nguyên nhân chính của bệnh này là do vi khuẩn Helicobacter pylori (H. pylori) và sử dụng thuốc chống viêm không steroid (NSAID) kéo dài. Triệu chứng thường gặp bao gồm đau bụng, ợ chua, buồn nôn, nôn mửa và giảm cân không rõ nguyên nhân.
Viêm loét dạ dày - tá tràng thường được điều trị bằng kháng sinh để tiêu diệt vi khuẩn H. pylori, cùng với thuốc giảm axit như proton pump inhibitors (PPI) hoặc H2 blockers. Cần thay đổi chế độ ăn uống và lối sống để giảm bớt triệu chứng và ngăn ngừa tái phát.
2. Trào ngược dạ dày thực quản (GERD)
Axit dạ dày trào ngược lên thực quản, gây ra triệu chứng ợ nóng, ợ chua và đau tức ngực. Trào ngược dạ dày thực quản xảy ra khi cơ vòng thực quản dưới (LES) không đóng kín đúng cách, làm axit và thức ăn từ dạ dày trào ngược lên thực quản.
Để điều trị cần thay đổi chế độ ăn uống, tránh các thực phẩm kích thích trào ngược như cà phê, rượu, socola và thức ăn nhiều dầu mỡ, cay nóng. Thuốc giảm axit như PPI hoặc H2 blockers được sử dụng để giảm triệu chứng. Trong một số trường hợp nghiêm trọng, có thể cân nhắc phẫu thuật.
3. Viêm hang vị dạ dày
Là tình trạng viêm niêm mạc dạ dày ở phần hang vị, phần cuối cùng của dạ dày trước khi nối với tá tràng. Nguyên nhân thường do nhiễm khuẩn H. pylori, sử dụng thuốc chống viêm không steroid (NSAID), hoặc chế độ ăn uống không hợp lý.
Điều trị viêm hang vị dạ dày bao gồm sử dụng thuốc kháng sinh nếu có nhiễm khuẩn H. pylori, thuốc giảm axit, và thuốc bảo vệ niêm mạc dạ dày. Thay đổi chế độ ăn uống và lối sống cũng rất quan trọng.
4. Xuất huyết dạ dày
Xuất huyết dạ dày là tình trạng chảy máu trong dạ dày, có thể do viêm loét, ung thư hoặc tổn thương niêm mạc dạ dày. Triệu chứng bao gồm nôn ra máu, đi ngoài ra máu hoặc phân đen, đau bụng và cảm giác mệt mỏi.
Xuất huyết dạ dày là một tình trạng cấp cứu y tế cần điều trị ngay lập tức. Phương pháp điều trị bao gồm truyền máu, sử dụng thuốc giảm axit, và trong một số trường hợp, cần phẫu thuật để ngăn chặn chảy máu.
5. Hẹp môn vị
Hẹp môn vị là tình trạng hẹp lỗ môn vị (phần cuối của dạ dày), gây cản trở sự chuyển thức ăn từ dạ dày xuống ruột non, dẫn đến nôn mửa và khó tiêu. Nguyên nhân thường do viêm loét hoặc khối u.
Điều trị hẹp môn vị có thể bao gồm phẫu thuật để mở rộng lỗ môn vị hoặc loại bỏ khối u gây cản trở. Trong một số trường hợp, có thể sử dụng bóng để mở rộng lỗ môn vị qua nội soi.
6. Nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori (H. pylori)
Vi khuẩn Helicobacter pylori (H. pylori) là một loại vi khuẩn sống trong niêm mạc dạ dày, gây ra viêm loét dạ dày và tá tràng. Nhiễm khuẩn H. pylori thường không có triệu chứng rõ ràng, nhưng có thể dẫn đến viêm loét dạ dày, tá tràng và tăng nguy cơ ung thư dạ dày.
Sử dụng kháng sinh kết hợp với thuốc giảm axit để tiêu diệt vi khuẩn và giảm viêm. Điều trị cần được thực hiện theo chỉ dẫn của bác sĩ để đảm bảo hiệu quả và ngăn ngừa tái phát.
7. Ung thư dạ dày
Ung thư dạ dày là bệnh lý ác tính của dạ dày, thường phát triển từ các tổn thương viêm loét mạn tính hoặc do nhiễm khuẩn H. pylori. Triệu chứng ban đầu thường không rõ ràng, nhưng khi bệnh tiến triển có thể gặp các triệu chứng như đau bụng, giảm cân, chán ăn, buồn nôn và nôn mửa.
Điều trị ung thư dạ dày bao gồm phẫu thuật, hóa trị và xạ trị, tùy thuộc vào giai đoạn của bệnh. Phát hiện sớm và điều trị kịp thời là yếu tố quan trọng trong việc cải thiện tiên lượng của bệnh nhân.
Đoạn kết
Bệnh dạ dày là một trong những bệnh phổ biến, không phân biệt tuổi tác hay giới tính. Dạ dày với vai trò quan trọng trong hệ tiêu hóa rất dễ bị ảnh hưởng bởi các thói quen ăn uống và sinh hoạt hàng ngày.
Hãy thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh, tránh thực phẩm kích thích và ăn đúng giờ. Giảm căng thẳng và kiểm tra sức khỏe định kỳ cũng rất quan trọng để giúp bạn bảo vệ dạ dày và duy trì hệ tiêu hóa khỏe mạnh.
Comments